2017-06-09

Gerrak ez du emakume-aurpegirik

Iragan den ostiralean, Liburu Feriaren abaroan, Gerraren kontrako hitzak izeneko ekimen egin genuen Iruñeko Gaztelu plazan. Urterik urte erroturik dagoen ekimen xumea da, eta behin baino gehiagotan blog honetan bertan agertu da horren berri.

Aurten nik prestaturiko testua itzulpen bat da, aspaldi gaztelanaiz irakurri nuen La guerra no tiene rostro de mujer liburutik ateratako pasarte labur bat. Svetlana Aleksievitxi duela bi urte Nobel saria eman ziotenez geroztik, haren libururak hasi ziren itzultzen, eta nik liburu hori irakurri nuenean pentsatu nuen pena zela euskaraz ez izatea, eta horregatik itzuli nuen zatiño ba, María Afanásievna Garachuk soldadu errusiarrari dagokion zatia:

Gerra hasi zenean, medikuntza fakultatean bukatu berria nintzen. Sorterrira itzuli nintzen aita gaixorik zegoelako. Eta bat-batean, berria aditu genuen. Gerra! Gogoratzen dut goiz-goizean zela berria jaso genuelarik. Goizeko ihintza artean han zen berria iragarrri zutenean: gerla! Ihintz hori, belarrean, zuhaitzetan ikusi zuen ihintz hori, gerora ere gogoratzen nuen anitzetan, frontean nengoela. Gizakioi gertatzen zitzaiguna, natura, arras diferentea zen. Eguzkia, distiratsu... bitxiloreak, nire lore maiteenak, eder-ederrak, milioika pentzeetan.


Gogoratzen dut gari-soro batean ezkutatu ginen egun bat, eguzki beteko egun bat. Alemaniarren metrailetak esnatu ziren: ta-ta-ta-ta-ta, eta gero, deus ere, isiltasuna. Gariaren xulurla baino ez zen aditzen... Eta zerpentsaturik ematen zidan: adituko al dut inoiz berriro ere gariaren xuxurla?”



Liburuak gerrara joan ziren emakume sobietarren istorioak biltzen ditu. Kontakizun gordinak, hunkigarriak.... gerra emakumeen begietatik ikusia, gutxitan bezala.

Gauzak zer diren, Gerrak ez du emakume aurpegirik liburua euskaraz atera berri da Iker Sancho Insausti lazkaotarrak euskaratua. Liburua, esan gabe doa, erosi egin dut berriz irakurtzeko... eta, aitor dezadan, jakiteko nola itzuli zuen Iker Sancho gazteak zati hori... Jakin-minik duenak jo beza 64. eta 65. orrialdeetara,  Interesik duenarentzat, oso ederki labubiltzen ditu itzultzaileak liburuaren nondik-norakoak bideo honetan.