2015-07-24

Baratze bat nahi deizut egin

- Pier Paul Berzaizen bertsioa askoz hobea duk.

Ados naiz Iparraldeko lagun zaharrarekin. Mikel Urdangarinena ez dago gaizki, baina ez da jatorrizkoa bezain xarmagarria – eta “jatorrizkoa” ahoska bedi zuzen, erran nahi baita Euskaltzaindiaren aholkuari jarraiki, batez ere lagun baxenabartarren belarriak ez mintzeko-

Ados naiz Donapaleuko lagunarekin, Mikel Urdangarinen zalea naizen arren, bizkaitarraren disko guztiak —batez ere zuzenekoa— biziki maite ditudan arren. Hala ere, Pier Paul Berzaizen ahots zoragarria gailentzen zaio Mikelenari, kantu horretan bederen.

— Baratzean CD gehiago jarri beharko duk xoriak-eta uxatzeko.

Gure lehengusina Maribelek, Eguzkitzan bizi denak —hor bai, Estellerrian— plastikozko poltsak jartzen omen ditu makilei atxikirik. Horrela, nahikoa, omen.

Nik diskoak nahiago. Diskoak birak ematen ditu eta eguzki-islekin txoriak ez dira etortzen; omen.

CD disko zaharrak jarriak ditut baratzean, tomate-landareen makila batetik beste batera sokatxo bat lotu, eta erdian CD zaharrak kulunka, eguzki-galdatan. CD zahar horietarik batean ikusten da artistaren izena: Mikel Urdangarin. Eskerrak segurtasun kopia egin nuela eta Mikelen ahots zirraragarria ez den galduko.

Azula disko hori gure seme Unaik eman zidan duela pare bat urte opari nire urtebetetzearen kari, espero ez nuen eta biziki eskertu nuen oparia. Maleruski, behin eta berriz entzunez arazoak ematen hasi zen; segurtasun kopia egin eta jatorrizkoa hemen dago orain, txoriak uxatzeko tresnatzat, txorimaloarena eginez.

Mikel Urgangarinen Baratze bat nahi deizut egin bertsioarena horren harira atera du Iparraldeko gure lagunak. Tomateei, lekei, tipulei, letxugei eta patata-landareei baino, arreta handiagoa ari zaie jartzen zintzilik dauden CD zahar hondatuei.

— Hara, Ruper Ordorikaren disko bat! Hik biziki maite duk, ez?

Baiki, Durango iazko azokan Ruperekin berarekin egindako argazkia, horren adierazgarri. Eta duela bi urte Zizur Nagusiko entzunaretoan eman kontzertuaren ondorengo argazkia, ere bai.

— Hi, baina hau ere jatorrizkoa duk: Memoriaren mapa

Ruperren diskografia guzti-guztia badudala aitortzen dut, disko zaharrak era bai, Hautsi da anphora mitikoa barne, Atxagaren Etiopia poema-liburutik ateratako olerki hunkigarriak oinarritzat hartuta egina.

— Hik nola nahi duk xoriak uxatu hain musika ona jarrita?

Barre egin dugu, gogotik egin ere. Baratzetik haratago, mendiaren berdeak, nagusi inguruan. Haritzak, eta pagoak, eta makalak, eta izeiak... bakoitzak badu bere berdea, denak ezberdin. Baratzearen berde ezberdinak ere, begien aurrean, eta haiekin bat eginik, Mikel Urdangarinen eta Ruper Ordorikaren kantu ederrak.

Norberaren baratzea bezalakorik ez dago.


2015-07-12

Hartu euskararen tre(s)na

Sanferminenetako asteburuaren atarian, Bartzelonatik Iruñeraino etortzen den trena jendez lepo zetorren. Turisten eta bidaiarien artean, hemengo bi lagun euskaldun, etxera bueltan. Expreso de Levante delako tren zaharraren konpartimentuak ez dira oso handiak, eta oporretatik bueltan zetozen lagun euskaldunak estu eta larri gelditu ziren txinatar itxurako gazte andana bat sartu zelarik berez birentzat txikia den konpartimentura. Zenbat ziren? Sei, zazpi, dozena bat? Txinatar itxurako gehienek zapi gorria zeramaten lepoan, eta algaraka ari ziren, helmuga zuten Iruñeak eskainiko zien jaiaren atariko, kalaka ulertezinean, eta gero eta ozenago oihukatuz. Giro beroak, gainera, ez zuen batere laguntzen, eta txinatar itxurakoen irri-karkailak eta estutasuna, jasangaitzak.
Konpartimentu txikiaren ertzetik, etsipenaren adierazgarri, lagun euskaldun batek zera esan zion besteari: “Txinatar hauetaz nazkatuta nago”. Ordura arte isilik egondako txinatar itxurako batek, zapi gorria ez zeraman bakarrak, hauxe esan zion poliki-poliki: “Ez dira txinatarrak, korearrak baizik. Ni japoniarra naiz, eta euskara ikasi dut Tokioko unibertsitatean”
Sanferminenetako asteburuaren atarian, aurtengo uztailaren 10ean, Bartzelonatik Iruñerainoko bidea oso-oso luzea egin zitzaion hemengo lagun euskaldun horri; Zaragoza parean gertatu zitzaion hori, eta trena poliki-poliki mugitu zen Castejoneraino, eta gero Tafallaraino, harik eta Iruñera, azkenik, heldu zen arte. Niri gertatu izan balitzait, Tuteran jaitsiko nintzatekeen.

2015-07-04

Udako haiku bat






Oporraldia hasita, uda sargoritsu honetako lehen haikua; eta ez dadila azken izan. Izan ere, haiku hau ez da berria, iazko udan sortua baizik.

Nolanahi, orain ekarri nahi dut lerrootara HELAren Hojas en la Acera haiku-aldizkariaren ekaineko zenbakian argitaratu berri dutelako, gaztelaniara itzulia eta guzti.

Haikuen gaineko jakin-minik baduzu, ez galdu aldizkari hori.