Alexander Tapia Perurena

50 urte bete berri dira dira Alexander Tapia Perurena hil zenetik. Alexander Tapia Iruñean sortua zen, Nabarrerian, euskaldun berria eta poeta.
Horren harira Iruñeko Udalak aste beteko ekitaldi sorta antolatu berri du, Tapia Perurenaren izena eta izana plazaratzeko.
Horren barruan, Tapia Perurena zentzu zabalean hartuta, testu irakurketa egin zen pasa den asteazkenean Deskaltzos kaleko Erraldoien Txokoan. Besteak beste Alexanderren malko garratzenak.

Poeta etxetik atera eta aldapa behera abiatu zen, bizitzak dakartzan eginbehar latz, garratz eta gogor horietako bat artoski betetzera. Izan ere, hil berri den lagun batentzako azken agur idazkia egitea ez da inork gogoz idazten duen zerbait. Gainera, azken bolada hartan poesiari baino, Irina-lantegiaren kontuei emana bizi zen Alexander gaztea. Horregatik zeraman besapean larruzko karpeta beltza emate-agiri eta fakturaz beterik, eta eskaturiko poema, ordea, artean idatzi gabe.

Lagun hil berriaren oroitzapenak txirikordatzen zitzaizkion gogoari, eta goibel, burumakur, kopetilun zihoan Udal Merkatuaren kaletik barna. Azken agur-poema bat eskatu ziotenean ezin zuen ezetzik esan, eta egun batetik bestera zela jakinda ere, zerbait asmatuko zuela uste zuen. Uste ustela, ordea. Gau osoa emana zuen zerbait idatzi nahian, baina ez zuen hitzak lotzen asmatu.

Martzeliano ostatuan kafe bat hartzea pentsatu zuen, baina sartu gabe pasatu zen ostatuaren aurretik. Presaka zebilen, berandu xamar zebilen, eta kafearen garratzak ez zion kenduko gogoaren goibela.

Santo Domingo aldapa gurutzatzera zihoala bat-batean gelditu eta ziztu bizian zetorren automobila pasatzen utzi zuen. Fort-T bat zen, muturreko ezker eskuin bi faro txuri zituena, zezen baten gisara, beltz-beltza eta zalapartatsu. Nola aldatzen diren gauzak, esan zuen bere baitan. Nork esango luke gure Iruñean automobilak ibiliko zirela gora eta behera... Militarren ospitalaren ondotik pasatzean goardian zeuden soldaduei kirik egin zien. Horiek -ez militarrak, ez zezenak- ez ziren fidatzekoak, ez horixe; horiengandik ahalik eta urrunen!

Baina, azken finean, zer zen Iruñea, soldadu eta apaizen herri bat baino, pentsatu zuen, eta pentsatu zuena berresteko Dominikoen eliza paretik pasatu zen. Gero, Deskaltzos kalea hartu zuen, eta garaiz helduko zela pentsatu zuen, kale horri izena ematen zion eliza baitzuen helburu, Karmeliten eliza. Halere, Deskaltzos kalea ez da sobera luzea eta kale horretan zerbait asmatu behar zuen, poemaren bat, hitz soil batzuk, hunkigarria zen zerbait... ezin baitzen agertu esku hutsik, poemarik gabe. Hitza emana zuen, eta euskaldunaren hitza ez da ur gaineko bitsa, ez da begien aurrean duen Dekaltzos kaleko iturriko ura bezala, etengabe doan ura bezala, inon gelditzen ez dena.

Zerbait idatzi beharko zuen, zeren quod scripsi, scripsi, ura ez bezala. Goibel, burumakur, kopetilun zihoan poeta, kezkatuta lagun hil berriaren omenezko poema bat idazteko gauza izan ez zelako, eta areago, lagun hil berriaren omenez malko bat bera ere isuri ez zuelako... Ez zekien zergatik, hunkituta zegoen, pott eginda, baina laguna hil zeneko albiste jaso zuenetik ez zuen malkorik isuri... barnean zeukan garraztasuna zen poetak isurtzen ahal zuena.

Gogoratu zuen Parisen idatzi zuen Zoruna olerkirako, Shelley erromantiko ingelesak esandakoa izan zuela abiapuntu: “Our sweetest songs are those that tell of saddest thought”. Egia zen, gogo goibelenetik sortzen baitira olerkirik goxoenak.

Orduan, ohartu zen malko gordeak, malko isuri gabeak, horiexek direla, garratzenetan garratzenak. Deskaltzos kaleko iturrian gelditu eta Karmeliten elizara abiatu aitzin, besapeko karteratik irina-lantegiaren faktura bat atera eta, atzealdean, hil berriaren omenezko hitz batzuk lotu zituen, poema txiki, xume bat sortuz, ura ez bezala, betiko geldituko zena:

Malko gordeak

malko isuri gabeak.

Horiexek dira

garratzenetan

garratzenak.