Su gabeko etxea, gorputz odolgabea

Sukaldeko sutondoan, zizeiluan eserita nagoelarik, gogora datorkit kostaldeko lagun gipuzkor batek behin harritu zela zizeilu hitza aditzean: “Gurian aulkiya deitze zaio, besterik gabe. Zelako rarua den hemengo jentia". Bertzalde, lagun zuberotar batek esana dakit han züzülü esaten diotela; Ekialdean, antza, ederki bereizten dugu zer den aulkia —gurean, kadira— eta zer zizeilua.

Larrazkeneko bazkal osteetan eguteran esertzea maite dut, baserriaren aurrean, ekibegian, eguzki engainagarriaren azken izpien indar hondarrak biltzeko edo. Olarri mendirantz eguzkia emeki-emeki amiltzen ari delarik, maite dut pentsatzea aurrekoan baina pixka bat gehixeago luzatu dela eguna. Patxi Zubizarreta lagunak aspaldi idatzi zuen gisa, “ilunabarra ez zen hain erabatekoa izango hain iheskorra ez balitz”.

Eguzkia ezkutaturik, baserrira sartzen naiz atzera, harrikoa egitera eta gero, sutondoan egotera. Baina gaur, harrikoa eginda, egunaren argitasuna oraindik aprobetxatzeko edo, berriz ateratzea deliberatu dut, ilundu aitzin itzuliño bat ematera, eta gure baserritik maldan behera doan bidezidorrean barna abiatu naiz Luisenera, eta agian ama zenaren lehegusina Zezili agurtzeko aprobetxatuko dut, bera ere urteetan aitzina doa-eta. Orduan erreparatu diot bidetik aparte xamar dagoen makalari, makal sendo luze handiari, udaberrian eta udan gure baserritik Olaldea ikustea eragozten diguna, baina orain, larrazkenak erdi-biluzturik, herriko eliza eta etxeak antzematen uzten dituena. Gure baserriko tximiniari darion kea, hego-haizerik ezean, gorantz doa kiribil eder bat sortuz, baserritik gertu dagoen makal luze eder horrekin —pagoen eta haritzen artean, nabarmen— bat egiteko asmoz edo.

Makal urruna,

tximiniatik lehian

ke zirimola