Paul Warfield Tibbets: izena eta izana elkarrekin doaz

Azaroaren 1ean hil berri da Paul Warfield Tibbets, Hiroshima bonbardatu zuen pilotua. 92 urte zituela hil da, Ohio-ko bere ohean. Enola Gay izeneko B-29 hegazkinetik jaurti zuen bonba Hiroshimaren gainean lehertu zen, lurretik 580 metrora. Suzko bola zuri bat sortu zuen bonbak, milioi bat graduko tenperatura zuena, baita onddo itxurako hodei mehatxagarria ere. Onddo itxurako hodei horrek lau mila graduko bero izugarrizko izpiak askatu zituen.
Bolada erradioaktiboak segundoko 400 metroko abiadura hartu zuen. 140.000 lagun baino gehiago hil zituen. Batzuk beroaren beroaz urtuak. Beste batzuk kiskalita eta ikatz bihurtuak.
Beste batzuk gorputz osoa erreta eta azala zauri mingarriz beterik. Adingabeak zein adinduak, gizonezkoak zein emakumezkoak, gazteak zein zaharrak, baita ume txikiak ere hil zituen berehala. Boladak etxeetako teilatuak erauzi zituen; eskolak, ospitaleak eta beste eraikinak eraitsi eta den-denak txikitu zituen. Jendea, animaliak, zuhaitzak eta loreak eraman zituen. Kiskalita hil ziren. Abuztuaren 6an, Hiroshima “heriotzaren hiria” bihurtu zuen argazkietan amultsu eta irribarretsu agertzen zaigun agureak.

Handik hiru egunera, abuztuaren 9an, goizeko 11:02an, beste bonba atomikoa jaurti zuten Nagasakin. Eta berehala, historia handiko Nagasaki hiri ederra eraitsi zuten. Bakarrik 70.000 lagun hil zituzten.

Eta bizirik gelditu zirenek? Bizirik gelditu zirenek sufritzen jarraitu zuten. Erradiazioak kutsatutako jendeari hibakusha deitzen zaio japonieraz; hibakusha asko ziren, 400.000 baino gehiago, betiko gaixorik gelditu zirenak. Horietako batzuk oraindik daude gaixorik, euren gorputz-zelulak kaltetuak izan zirelako.
Horietako asko eta asko hil dira dagoeneko. Paul Warfield Tibbets Ohio-ko bere ohean hil da, sarraskietatik hirurogeita bi urte pasatu eta gero.

Argazkietan amultsu eta irribarretsu agertzen zaigun agureak ez zuen inoiz damurik erakutsi...

Nola erakutsiko zuen, bada, damurik, Warfield Gudu-zelai abizena zuen agureak?

Eiko Matsui-k artista japoniarrak egindako irudia, esperantzarako leihoa.