Kalkulagrama

“Estatu Batuetako Armadaren 142. konpainiako soldaduek eraso bat burutu dute gaur, goizaldean, Irak-eko ipar-mendebaldean. Pentagonoko iturriek azaldutakoaren arabera, 154 errebelde hil, zauritu edo atxilotu omen dituzte. Etxe Zuriko bozeramaileak adierazi duenez, operazio militar hori esker petrolioa erauzteko 69 dorre babestuko dituzte Estatu Batuetako tropek. 5 militar estatubatuar zauriturik suertatu dira ”.

EITBko esataria hitz egiten ari delarik, kopuru horiek guztiak kalkulagailu batean idatzi dituzu zenbaki horiek guztiak elkarren ondoan: 142, 154 eta 69. Ondoren, atera zaizun kopuru hori bider 5 –militar zaurituen kopurua- egin duzu. Atera zaizun emaitza hauxe da: 71077345. Itxuraz, esanahirik gabeko kopuru bat.
Alabaina, kalkulagailuko pantailan agertzen den kopurua berezia da: kalkulagailua goitik behera jarrita, pantailako zenbakiak horiek, 71077345, letra bihurtzen dira, eta 71077345 kopurua hitz bihurtuta, operazio militarraren benetako garailea agertzen zaizu: SHELLOIL.



Artifizio bitxi honi kalkulagrama deritzo. Màrius Serra katalanaren Verbalia liburu zoragarritik hartu nuen, eta Interneten ere erreferentzia bat baino gehiago agertzen den kontu horrekin. Nik istorioa jantzi egin dut, hori baino ez. Zergatik? Iruditzen zaidalako euskarak behar dituela bide berriak urratu.

Behar zenean, araugintzan aritu ginen; gero, testugintzara egin genuen jauzi... Ez dut ukatzen bide horiek jorratu behar zirenik: ezinbestekoa zen, eta egin, egin genuen. Eta, gainera, badakit jorratzen jarraitu behar ditugula... Horretarako dugu Afaltzaindia eta enparauak.

Baina, horrenbeste gintza serio eta zurrunekin -sobera jainkotiar, lurtar arruntontzat- bidean gelditu zaizkigunak ez dira gutxi izan... Zirtorik edota hitz-jokurik gabe, euskara herren eta maingu ibiltzen da; zuzena agian bai, baina hotza, hila, edo, kasurik hoberenean, gatz eta piperrik gabea. Horregatik, arauaren zurruntasunetik jolasera egin behar dugu jauzi, euskara erakargarri, bizi, kilikagarri, berexi, osasuntsu, bixkor, erabilgarri eta gustagarri izanen bada. Hizkuntza komunikaziorako tresna bada, bihur dezagun jolaserako tresna, bizi-bizia, bizitza bezalakoa.

Ildo horretatik, Iñaki Arranz-en liburu guztiz gomendagarria irakurtzeko aholkatzen dizut: "Hitza azti" izenburu palindromikoa duena, duela bi urte atera zena, eta, ene ustez, behar baino oihartzun ttikiagoa izan duena. Ez da di-da batean irakurri behar den liburua; hobe duzu atalez atal irakurri, bete-betean gozatuko baduzu... nik gozatu nuen bezainbeste, bederen.