"Hegoalderantz ihesi" liburuaz

Juan Madrid ez da madrildarra, Malagako baizik. Eta Malagaraino juan(sic) da Juan eleberri poliziako hau kokatzera, denok ezagutzen ahal dugun Mediterraneoko hotel horietako batera. Pertsonaiak ere, denok ezagutzen ahal ditugunak, haien artean diferenteak, baina leku jakin horretan, hotel horretan, biltzera kondenatuak daudenak; “bide orok Erroma helburu”; bada, ez, liburuko pertsonaien bide orok Riverside Palace Hotela dute helburu. Hasierako atalean hotelaren historiaz mintzo zaigu, egoki, erakargarri. Eta hurrengo ataletik aurrera hasi da jada “akzioa”. Oso nobela zinematografikoa iruditu zait, pelikula bihurtzeko modukoa. Aitortu behar dut espero ez bezala, harrapatu nauela Juan Madrid-en eleberriak. Marrazkirik gabe ere, oso nobela grafikoa iruditu zait:

“Sumintzea eta bere onetik ateratzea ez zen bere ohitura. Baina ileari tiraka eta ukabilak estutzen aurkitu zuen bere burua. Bere munduan, agintariak ez ziren inoiz oker egiten. Bestela izanez gero, dena anabasa hutsa izango zen.
Orduan, burua jaso eta lorategi aldetik tipo garai indartsu bat agertzen ikusi zuen, liho grisezko jaka bat sorbaldatik zintzilik, eta maletatxo bat eskuan. Erreserbarik gabeko bezero bat.”

Pertsonaiak Espainian dagoen giro eta telebisten bidez gazteek ongi ezagutzen dituzten kontuetakoak dira: mafioso bat, soldatapeko hiltzaile bat, gazte mairu bat, BMWak, enpresa eraikitzaileen gose aseezina... Gaur egungo mundu horretan, nor bere profila betetzera kondenatua... edo ez!

“Tomás konturatu gabe zegoen Clara han zela, eta neskak haren bizkar zabala ikusmiratzen jarraitu zuen.[...] Inoiz ez zuen ikusi benetako gayrik. Beno, institutuko mutilak beti ibiltzen ziren esaten urlia edo berendia gay zirela, baina iraintzeko asmoz egiten zuten. Irakasle batzuei leporatzen zieten deitura hura, bai eta zuzendariari ere. Neska txikia zenetik entzuna zuen marikoi hitza etsaiei lotuta, gorrotatzen zuen norbait iraintzeko.
Telebistan, filmetan eta antzerkiak ikusiak zituen gay batzuk, noski. Pertsonaia irrigarriak izaten ziren, mundu guztiak egiten zuen barre haien lepotik. Eta oso erraz antz ematen zitzaien: oso maneratsuak izaten ziren, imintzio nabariak egiten zituzten, emakume arropak jantzi eta begiak margotzen zituzten. Hitz egin ere, oso modu berezi samarrean hitz egiten zuten, gainerakoez oso bestela, lepoa makurtuz eta oihu ttikiak eta txorrotxioak eginez. Emakumeen karikatura moduko zerbait ziren.
Tomasek ez zuen antzeko ezer egiten. Galdetu beharko zion ea benetan gay zen ala ez.”(119.or.)

Aurreko pasarte horiek erakusten duten bezala, ongi idatzia dago testua; again, horretan datza Juan Madrid-en -eta beste idazle on askoren- arrakastaren giltza: kontu arruntak deskribatzeko maisutasunean, alegia.
Adibidez, xanpain botila bat irekitzea doa:

“Botilaren tapoia zarata sorra eginez atera zen eta Tomásek kopa luzera isuri zuen xanpaina. Aparra jaitsi arte itxaron eta berriro zerbitzatu zuen, bi heren bete arte “

Edo, nola deskribatuko zenuke idatziz txistu egitea?

“Mihia aurreko hortzen atzean kokatu, masailak puztu eta airea kanporatzen hasi zen. Hobeto ateratzen zitzaion orain. Txisti ahultxo bat. Azazkal bati kosk egin zion. Gizon horrek begiratzeari utziko balio, errazagoa izango zen! Begiradarekin zulatu egiten zuela zirudien.” (149. or.)

Eta liburu onetan bezala, liburu honetan ere hasierako pasarteek utzitako detaileak -ustez garrantzi gabekoak- bihurtzen dira giltzarri amaieran...