A ze eskapada!

Joan zaitezte etxera, lagunok, egin ihes Alde Zaharretik polizia nazionalak kargatzen hasi dira-eta. Joan zaitezte aldapa behera, Txantrearantz, ea libratzen zareten pilotakada bat edo borrakada bat jasotzetik. Peloteroak debekatuta daude Europan, baina Logroñotik bezperan etorritako polizia espainolentzat hau ez da Europa, hemen barra libre dute, hau zapaldu beharreko lurraldea da, hau Euskal Herria da poliziaren begietan. Joan zaitezke bizkor, zeren gazteak zarete, eta, bestela, peloteroen jo-mugan izanen zarete. Joan zaitezte auzora, panorama beltza jartzen ari da, are beltzago polizia nazional andana batek —kasko beltz, bokatxa beltz, borra beltz, jantzi beltz, bihotza beltz— “Alto” oihukatzen dizuenean.

Geldi zaitezte eta ez hasi korrika. Geldi zaitezte eta agindutako “Contra la pared!” bete, gogoz kontra bada ere. Greba Orokor egunean, geldi-geldi... Geldi zaitezte; besoak eta hankak zabaldu, eta katxeoa jasan. Geldi zaitezte eta ez egin pentsatzen ari zaretena... ala bai?

Eta dauzkazun 17 urteek ematen dizkizute —agiri espainolaren ordez— Euskal Herriko Agiria erakusteko indarrak. Eta polizia nazionalek ez dutela umore zentzurik beste behin frogatzen duzu, agiria amorruz lurrera bota duelako “Esto es una mierda!” esaten duelarik. Eta beste lagun batek dauzkan 17 urteek emandako indarrekin poliziari Osasuna-ren kartera erakusten dio. Eta polizia nazionalak ez direla Osasuna-zaleak frogatzen duzue, karteratxoa ere amorruz lurrera bota duelako poliziak “Esto es otra mierda!” esaten duelarik.

Azkenik, utzi dizuete joaten, polizia espainolak Alde Zaharrerantz itzuli behar direlako, petoteroen danbadak erakarrita edo. Orduan lagun horietako batzuek osatzen duzuen musika-taldearen izena zeinen egokia den ohartzen zarete: Skapada, a ze eskapada!

Zorrak eta bekatuak

Eduardo Galeano uruguaiarrari irakurri diot arameraz zor eta bekatu adierazteko hitz bat eta bera zutela arameraz. Bitxia, zin-zinez. Gaur egun 400.000 lagun baino ez dira mintzo arameraz, eta hiztunak oso lurralde isolatuetan bizi dira; baina antzina hizkuntz semitiko honek askoz hiztun gehiago izan zuen.

Izan ere, egun ingelesak betetzen duen nazioarteko hizkuntz-funtzioa aramerak betetzen zuen, eta lingua franka zen Burdin Aroan: diplomatikoek baliatzen zuten hizkuntza zen aramera. Ez gaitezen harritu, beraz, baldin eta entzuten badugu Jesusek eta apostoluek erabiltzen zuten hizkuntza aramera zela, oso litekeena baita.

Bankariak -zorrak zor, lepoa lodi- dirutza jaso dute denon lepotik, bekaturik egin izan ez balute bezala, eta  bankari horiek beraiek leporaino zorrez itota dabiltzan hiritar xumeak zukutzen jarraitzen dituzte, zuku gehiena ateratzearren, zordunen lepoa estutuz eta bihurrituz. Horregatik zorrez itota leporaino egondako batek baino gehiagok, zorrak kitatu ezinik, bere buruaz beste egin du: terrorismo neoliberalaren biktimak. Ez deitu krisia; kapitalismo neoliberala da.

Aitzitik, bankari bat ere ez da suizidatu. Zergatik ote? Agian bankariek euren burua katolikotzat dutelako eta suizidioa bekatu delako? Ez dezagun ahantzi, escrache-tik haratago joanda, Jesusek diru-trukalarien mahaiak irauli eta merkatariak tenplutik kanporatu zituela, tenplua lapur-zulo bihurtu zutelako. Jesusek arameraz egin zien oihu: “Nere etxea otoitz-etxe izanen da; zuek, aldiz, gaiztagin-zilo egiten duzue.”

Idazle uruguaiar batekin hasi, eta idazle argentinar batekin bukatu; Jorge Luis Borges-en aipu bat: “Suizidioa ez zait gaizki iruditzen; alderantziz, jende gehiago suizidatzea komeniko litzateke; munduan populazio gehiegi dago”. Alta, populazio  idatzi zuen tokian, nik bankari idatziko nuke.

Langabetu nafarren kontra, Espainiako bandera

Lehengoan lagun on batek esan zidan oso-oso gutxi idazten dudala Ezkabako Talaiatik honetan. Egia da lehen baino gutxiagotan idazten dudala, baina post zerrenda ikusita, bataz besteko kopuruari eutsi egin diodala agerian dago.

Izan, badira gaiak, sobera izan ere, izkiriatzeko eta istorioak aletzeko. Esate baterako, herenegun goizean Iruñean gertatutakoa.

Herenegun goizean Nafarroako Parlamentuaren inguruan Foruzaingoak egindako karga “heroikoa” ikusita, amorrazioaren eta nazkaren arteko sentimendu bortitz batek hartu nau mendean. Langabetuen aurkako haren balentria borobiltze aldera, oldartu diren foruzain beltz horiei bakarrik falta izan zaie polizia nazionalei deitzea, azken aurreko greba orokorrean egin zuten modu baldar berean.

Izatez, Parlamentua inguratzeko ekimena debekatzearren, Gobernuak erabilitako aitzakia hauxe izan zen: Parlamentua inguratzeak parlamentarien lana eragotziko omen zuen. Baina ia-ia Europa osoan debekatuta dauden peloteroekin foruzainek egindako tiroak ez zituzten parlamentariek adituko parlamentuaren barnetik?

Borrakadak banatzen aritu zen foruzain baten eskumuturrekoa ikusten duzue beheko argazkian; Espainiako bandera zeraman eskumuturrekoan, begi-bistan, inolako zalantzarik izan ez dezagun: ez dira nafarrak, espainolak baizik, espainol oldarkorrak nafar langabetuei egurra ematen. Borrakadak banatzen zituen foruzainaren eskumuturra ikusita, nola nahi dute gu espainol sentitzea?

Langabetu nafarren kontra, Espainiako bandera

Krisia 9 urteko gure alabari kontatua, ipuin baten bidez

Behin bazen eta bazen behin, gizon aberats bat bailaraz bailara eta herriz herri ibiltzen zena negozioak egiten. Nonode herrira heldu zenean, asto eder batzuk ikusi zituen. Negozio-gizonak herritarrei asto bakoitzeko 100 txanpon eskaini zien. Herritar batzuek astoak saldu zizkioten. Biharamunean, negozio-gizon berak asto bakoitzeko 150 txanpon eskaini zuen eta beste herritar batzuek euren astoak saldu zizkioten. Beste egun batean, 300 txanpon eskaini zien astoko eta gelditzen ziren herritarrek herriko azken astoak saldu zizkioten.

Nonode herri osoan asto gehiagorik ez zela, negozio gizonak eskaintza berezi bat egin zuen: asto bakoitzeko 500 txapon ordaintzeko prest azaldu eta joan zen, astebete pasatu eta gero berriz agertuko zela esanda.

Biharamunean, beste negozio-gizon bat agertu zen Nonode herrira eta astoak saltzen zituela iragarri zuen: asto bakoitza 400 txanponen truke. Lehendabiziko negozio-gizonaren eskaintza bizi-bizi zegoen Nonodeko herritarren gogoan, eta asto guztiak erosi zizkioten bigarren negozio-gizonari, bakoitza 400 txaponen truke; dirurik ez zutenek, dirua maileguan hartu zuten eta herritar gehienak zor handitan sartu ziren. Izan ere, Nonodeko ez ezik, eskualde osoko astoak ere erosi zituzten nonodetarrek.

Baina negozio-gizonak —ez lehena, ez bigarrena— ez ziren sekula itzuli Nonodera. Horren ondorioz, Nonode astoz eta zorrez beterik dago. Dirua mailegatu zutenek ezin izan zituzten astoak saldu eta, beraz, ezin izan zituzten ez kurrituak ez maileguak ordaindu.

Dirua maileguan eman zutenek agintariengana jo eta euren kexa agertu zuten, zeren maileguak eta kurrituak kobratu ezean, beraiek ere hondoa joko lukete eta ezin izanen lukete maileguak ematen jarraitu; beraz, euren hitzetan esanda, “dena hondoratuko litzateke”.

Mailegu-emaileak hondora ez zitezen, agintariek mailegu-emaile horiei dirutza eman zieten. Halere, mailegu-emaileek dirutzaren zati eder bat hartuta ere, ez zizkieten herritarrei zorrak barkatu, eta herritarrak egunetik egunera handitzen ziren zorretan itota gelditu ziren.

Bestalde, Nonodeko agintariak herri-ondasunak xahutu zituen eta, ondorioz, Udalak berak hondoa jo zuenean, agintariak beste udaletako agintariei diru-laguntza eskatu zien; baina beste agintariek erantzun zioten ezin ziotela dirurik utzi, zeren Nonode bezalako udal batek, hondoa jotako udal batek, ezin baitu maileguan utzitako dirua sekula itzuli.

Finean, nola daude kontuak Nonoden? Aberatsak lehen baino aberatsagoak dira, negozio-gizonak, negozio-gizonaren lagunak eta mailegu-emaileen irabaziak bermaturik; herritarren maileguen kurrituak kobratzen jarraitzen dituzte eta ordaintzerik ez duten herritarrei astoak hartzen dizkiete bahituran. Herritar asko eta asko dirurik gabe era astorik gabe bizi dira egun. Nonodeko Udala bera ere zorrez itota dago. Baina zer egin dute Nonodeko agintariek egoera larria dela eta? Agintariek udal langileei soldata murriztu diete.

Nonode edonon da. Izan ere, edonon, eskuinetik ezkerrera irakurrita duzu Nonode.

Nonoden herritarrek ez dute abererik, ez dira aberatsak eta Andu Lertxundik aspaldi gaztigatu digun gisara, “abere askoren jabeak derrigorrez izan behar abere-kiratsa, aberatsa abere asko —ondasun asko— dituena baita”. Horregatik Euskal Herrian aberatsa abere hatsa duena omen da.

Sufien ipuin honek sekulako gaurkotasuna du, ezta?

Barcinari, opari goxoa

Okzitaniako Tolosan gertatu da gaur arratsaldean. Abiadura Handiko Trenaren aurkako Mugitu izeneko taldekideek ekintza ikusgarria egin dute. Nafarroako Parlamentuan, BILDUkoek izan ezik, berehala arbuiatu dute "erasoa".  Bitxia da ikustea klase politikoa zeinen azkar ateratzen den erantzuten jendeari azaltzeko zer pentsatu behar duen horrelakoetan.

Alta, niri guztiz deitoragarria eta arbuiagarria iruditzen zait Yolanda Barcina andereak oraindik itzuli ez izana gainsaritan patrikaratutako 140.000 euro horiek.

Orobat, guztiz deitoragarria eta arbuiagarria gaur eguerdian foruzainek eta polizia espainolek oldartzea ikasle gazteen aurka: aspaldiko partez, pilotakadak eta beldurra nagusi Iruñeko Alde Zaharrean... Eta 16 urteko gazte bat atxilotua. Baina poliziena ez omen da "biolentzia". 

Baina telebistan Patxi Lopezek ez al du esaten biolentziaren garaia bukatu dela?

Urtarrilak 27, greba orokorra Hego Euskal Herrian

Pentsioen murrizketaren kontrako greba orokorraren deialdiarekin bat egin dut. Kaleak afixak, pankartaz eta tindaketaz josita daude. Pankarta batek, baina, arreta eman dit beste askoren artean. Iragan den astean Nafarroan izandako atxiloketen haria eta biharko grebaren haria uztartzen dituen pankarta deigarria.

Esan daiteke ozenago, baina nekez argiago.