Iruñean alemanez

Pasadizo adierazgarri bat gertatu zitzaidan Iruñeko kafetegi batean. Arratsalde batean kafetegi horretara sartu, mahaira eseri eta hurbildu zitzaidan zerbitzariari kafesne bat eskatu nion alemanez:

”-Guten Abend! Ich möchte einen Kaffee mit Milch und Zucker, bitte.”

Zerbitzariak ez zekien alemanez, baina ahaleginak egin zituen; alegia, saiatu zen niri ulertzen. Berak ez zuen Goethe-ren hizkuntza hitz egiten, baina, halarik ere, komunikatzeko ahalegina egin zuen... Arrapostua emateko tenorean, aldiz, ingelesezko hitz batzuk lardaskatzen hasi zitzaidan... Bon, kontua da arratsalde hartan kafesne bat ekarri zidala, nola edo hala moldatu egin ginela. Danke schön! Ze politak diren hizkuntzak! Ze aberastasuna! Iruñean, eta alemanez! A, metropoli forala!

Lehengo eguneko kafetegi berbera; mahaira eseri, eta lehengo zerbitzariari berari eskatu euskaraz...

“-Kaixo, kafesne bat, mesedez, sakarinarekin”.

Zerbitzariak, hauxe erantzun:

“-Es que no hablo el vasco”.

Isiltasun ozena. Zerbitzariak, isilik geldituta, oximoron bat egin zuen, begiradarekin esaten baitzuen: “¡No te jode! ¡Lo que me faltaba! ¡Mira cómo nos quiere imponer el vasco! !Este ya será gipuzcoano!”

Hemen batzuek ez dakite euskaraz eta, gainera, ez dute jakin nahi. Nehork ez dezala bere burua engaina! Horri ezjakinkeria deitzen diot nik, ezen ez ezjakintasuna; hautazkoa da hemengo batzuen ezjakinkeria. 

Seinaleak ele biz ikusita edo euskaraz solasean edota kantuan entzunda, tripak mugitzen zaizkie euren burua txit tolerantetzat eta demokratatzat duten batzuei...Aukeratutako ezjakinkeria; ez dakite; ez dute jakin nahi, eta izorratzen zaie guk erabiltzea.

Liberal, tolerante, kontserbadore... euren burua zuritzeko hitz politak, politikoki politak, benetan zer diren estaltzeko: fatxa hutsak. Izan ere, fatxa hutsen jarrera da inolako ahaleginik ez egitea euskaraz hitz egiten dizunari ulertzeko. Bezeroa artatzen ahalegintzeko, euskaraz ez; alemanez bai. Nik zerbitzariari ez nion eskatu euskaraz erantzuteko! Agian, “kafesne” ulertzen zaila da, eta “kafekonletxea” esan behar nion... Nago ez dela hori kontua; aukerazko ezjakin baten aurrean nengoen: “sakarina, mesedez” esanda ere, ez zidan ulertuko, ezjakinkeria oso zabalduta dagoen izurrite bat izaki.

Autoa hartu eta Berriozar parean, A-15 autobideko pantaila handi batean, erdara hutsezko ohar bat: El vasco no es una opción; es una necesidad. Ai, inuzentea! El casco, gizona, el casco. 

Banengoen ni, bada...